200.YILINDA DA YAŞASIN DEVRİM, YAŞASIN YUNANISTAN

Yannis Vasilis Yaylalı

25 Mart 1821 ; Yunan halkının zalim Osmanlı İmparatorluğu’na karşı 1821-1830 yılları arasında yürüttüğü ve bağımsız bir devletin kurulması ile sonuçlanan başarılı mücadelesinin başlangıç günüdür. Osmanlıya karşı Mora isyanlarıyla (Orlov 1770, Moria 1821 ) başladığı düşünülen Yunan ulusal devrimi aslında sanılandan çok daha erken ve oldukça uzun erimli evrimleşme sürecinin ürünüdür diyebiliriz.Ellbette sonuç bölümünde Fransa devriminin de etkisi vardır ama rönesans döneminde Italya’da yaşayan Yunanli filozofların hem Yunan dili üzerinden,hem de ‘Helen ulusu’ fikri üzerinden başlattıkları tartışma ve fikri üretim süreciyle başlar.Bu erken dönem uluslaşma sürecinin yapı taşlarını hazırlanan filozofların başlıcaları elbette Plethon Gemistos, Konstantinos Laskaris, Leo Allatius, Nikolaos Sophianos ve Frankiskos Skoufos’tur.

Helen ulusalcılığı, dil ve kimlik üzerinden inşaası ve aydınlanma süreci 18 yüzyılın sonu ve 19.yüzyılın başına kadar kadar iç dinamikleriyle evrimleşe,evrimleşe gelir.Bu uzun ve sancılı inşaa süreci artık meyvelerini vermeye hazırdır, işte dışsal etki olarak Fransa devrimi ve etkileri de bu süreçte devreye girer.18. yüzyıl sonunda görülmeye başlayan ve 19. yüzyıl başlarında Fransız Devrimi’nin etkisiyle ortaya çıkan milliyetçilik fikirleri ve Yunan aydınlanma hareketi, Rigas Fereos ve Adamantios Korais’in öncülüğündeki ‘Cumhuriyetçiler’ Osmanlı’da bir devrim hareketini; uzun vadede ise Yunanistan’ın bağımsızlığını savunmuşlardır. Rönesans sürecinden beri başlayan erken uluslaşma süreci evrimleşmesini artık devrimle taçlandırmaya hazırdır.

Böylesi bir dönemde ,Yunanistan’in aydınlanma sürecinden etkilenen büyük yurtsever,Trabzon kökenli komutan Aleksander İpsilandis’in Osmanlıya karşı Eflâk-Boğdan’da başlattığı isyan daha sonra Yunanistan bağımsızlığıyla sonuçlanacak sürecin ateşini fitilledi.Ipsilandis’in Osmanlıya karşı Eflak-Boğdan isyanıyla baslayan süreç Yunanistan’ın bağımsızlığı ile taçlanacak olan (1821-1829) Mora isyanı ile devam eder.Eflak-Boğdan isyanı kısa sürede bastırılmasına rağmen Aleksandros İpsilantis’in kardeşi Dimitrios İpsilantis Mora’ya giderek Rumları isyana davet eder. Bu davet sonucunda 25 Mart 1821 tarihinde Atina yakınında küçük bir kent olan Navplion’daki Osmanlı garnizonunun basılmasıyla Yunanistan’ın bağımsızlığıyla sonuçlanacak olan Mora İsyanı yani bağımsızlık savaşı da başlamıştır.Tam yedi sene süren bağımsızlık savaşının sonunda Osmanlı devleti Yunanistan’a boyun eğmek zorunda kaldı.

Osmanlı-Rus Savaşı sonunda (1829) imzalanan Edirne Antlaşması’nın 10. maddesinde Yunanistan’a özerklik verilmesi konusunda anlaşma sağlanmış ve ardından Şubat 1830’da Londra Antlaşması ile de Yunanistan anayasal monarşi kurularak bağımsız bir devlet olarak tanınmıştır. Yunanistan tam bağımsızlığını ise 1830 senesinin nisan ayında imzalanan Londra Antlaşması ile kazanmıştır. Bu antlaşma ile Yunanistan’da anayasal monarşi kurulmasına karar verilmiş; Avrupalı devletler ve Osmanlı Devleti Londra Antlaşması ile Yunanistan’ın bağımsızlığını tanımışlardır.

YUNANİSTAN BAĞIMSIZLIK SAVAŞI TÜM MAZLUM HALKLARA İLHAM KAYNAĞI OLMUŞTUR

Bizim coğrafyamızda bilinen çok büyük bir yanlış var, aslında bu Türk resmi ideolojisinin yalanlarından da kaynaklanır. Mustafa Kemal ve arkadaşlarının verdiği mücadele mazlum halklara örnek olmuştur,bir çok bağımsızlık mucadelelerini etkilemiştir denir. Bu tamamen saçma bir şehir efsanesidir. Elbette düpe düz gerçekleri çarpıtmadır,yalandır.Tam tersine ittihatçılardan sonra Osmanlı’nın kalan bakiyesini yok etmek ve kalan toprakları Türkleştirmek için katliam ve soykırım politikalarını devreye sokmuşlardır, evet birileri onları örnek aldı ama mazlum halklar değil, kimler mi örnek aldı başta Adolf Hitler, onun Almanyasi ve Mussolini’nin faşist Italyası’dır.

Balkanlar, Anadolu, Mezopotamya, Kürdistan, Ortadogu olarak coğrafyamızı ele almamız gerekirse Yunanistan halkının zalim Osmanlı’ya karşı verdiği bağımsızlık savaşı burada yaşayan mazlum halklara da ilham kaynağı olmuştur. Bunu laf olsun, ya da demogoji yapmak için demiyorum, karşılaştırmalı tarih okumaları yaparsanız bunu çok net şekilde görürsünüz. Yunan bağımsızlık savaşından sonra bir çok halkın benzer yolları izleyerek Osmanlı’ya karşı ayaklandığını resmi ideoloji tarihçileri de belirtir ve Yunanistan bağımsızlık savaşından sonra gelen bağımsızlık ilanlarını Yunan devrimine bağlarlar

Osmanlı sonrası, Osmanlı’nın mirasını devralan Türk devleti de aynı misyonunu oynamaya devam ederken yani halkları kırmaya,yok etmeye devam ederken Yunanistan bağımsızlık savaşının yolunu izleyen Kürtler ise bağımsızlık mücadelelerini günümüzde de yürütmeye devam ediyor. Bu vesileyle Yunan halkının zalim Osmanlı’ya karşı gerçekleştirdiği devrimin 200.yıldönümü kutlu olsun,Yunan devrimi dünden bu güne hala mazlum halklara ilham olmaya devam ediyor. Yaşasın devrim, yaşasın Yunanistan .

#200χρονια
#1821ελλας2021 #Greece1821 #Greece200years #Greece200 #GreekindependenceDay #greece #ΕλληνικηΕπανασταση #25Μαρτιου